काठमाडौँ, साउन-७, कलकत्ताको श्यामबजारस्थित नवीन गल्लीको एउटा पुरानो घरमा लेनिन जयन्तीको सन्दर्भ पारेर सन् १९४९ अप्रिल २२ (२००६ साल वैशाख १० गते) नेपाल कम्युनिस्ट पार्टीको स्थापना भएको ७२ वर्ष भइसकेको छ ।
वि.सं. २००७ को जनक्रान्तिमा मुक्ति सेनाका रूपमा भाग लिनुभएका लक्ष्मीभक्त उपाध्याय लम्साल २००८ सालदेखि निरन्तर कम्युनिस्ट आन्दोलनमा समाहित हुनुहुन्छ । यसबीचमा लामो समय पुष्पलालसँगसमेत सहकार्य गर्नुभएका उपाध्याय भन्नुहुन्छ, “पुष्पलालकै संयुक्त जनआन्दोलनको कार्यदिशाबाट मुलुकमा महत्त्वपूर्ण परिवर्तन भएकाले प्राप्त उपलब्धिको रक्षा र विकासका लागि समेत वाम तथा प्रजातान्त्रिक शक्तिबीचको समन्वय, सन्तुलन र एकता आवश्यक हुन्छ ।”
शिक्षित युवापुस्तामा मौलाएको राणा विरोधी भावना, छिमेकी मुलुकमा फैलिएको लोकतन्त्र र स्वतन्त्रताप्रतिको चाहना, अनि मुलुकभित्र सामाजिक, आर्थिक शोषण र असमानताविरुद्धका जनसङ्घर्षलाई सङ्गठित पार्दै पुष्पलालले पहिलो पटक २००५ सालमा माक्र्स र एङ्गेल्सले लेखेको कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्रलाई नेपालीमा अनुवाद गर्नुभएको थियो । घोषणापत्र अनुवादसँगै पुष्पलालले नेपाली कम्युनिस्ट पार्टीको घोषणापत्र लेखेर नेपाली राजनीतिको मिहिन ढङ्गले विश्लेषण गर्दै श्रमजीवी वर्ग, समुदाय, पिछडिएका जाति र जनताको मुक्तिको जग राख्नुभएको उपाध्यायको भनाइ छ । माक्र्सवादी दृष्टिकोणबाट नेपाली समाजको आर्थिक, सामाजिक, सांस्कृतिक एवं राजनीतिक विश्लेषण गरी गणतन्त्रको जग राख्ने दूरदर्शी नेताका रूपमा समेत पुष्पलाललाई लिइन्छ ।
नेपालमा पञ्चायती व्यवस्था अन्त्यका लागि संयुक्त जनआन्दोलनको कार्यदिशालाई पुष्पलालले नै अगाडि बढाउनुभएको थियो । नेपाली राजनीतिमा दूरदर्शी नेताका रूपमा यतिबेला पुष्पलालको योगदान बिर्सन नहुने उहाँको भनाइ छ ।
पूर्वी पहाडी रामेछापको भँगेरीमा १९८१ असार १५ गते जन्मनुभएका पुष्पलाल श्रेष्ठको भारत प्रवास रहेकै अवस्थामा २०३५ साल साउन ७ गते निधन भएको थियो । उहाँको अस्तुलाई नेपाल ल्याएर विभिन्न स्थानमा सेलाइएको थियो । पुष्पलालले आफ्नो सम्पूर्ण जीवन अभाव, कठिनाइ र प्रवास बसाइका बीच पनि कम्युनिस्ट आन्दोलनको विकास, नेपाली समाजको सामाजिक, आर्थिक, सांस्कृतिक विषयमा मिहिन ढङ्गले अध्ययन र विश्लेषणमा खर्चनुभएको इतिहास छ ।
वि.सं. २०१७ पुस १ गते राजा महेन्द्रद्वारा निरङ्कुश पञ्चायती व्यवस्था लादिएपछि गुमेको जनअधिकार प्राप्तिका लागि लोकतान्त्रिक र वामपन्थी शक्ति मिलेर नै निरङ्कुशतालाई परास्त गर्न सकिन्छ भन्ने संयुक्त जनआन्दोलनको अवधारणा अगाडि सार्नुहुने दूरद्रष्टा पनि हुनुहुन्छ, पुष्पलाल । जसको मार्गदर्शनबाट नै मुलुकले ठूलाठूला राजनीतिक परिवर्तन हासिल गरेको छ ।
पुष्पलाललाई सम्झँदै वामपन्थी नेता एकलाल श्रेष्ठ भन्नुहुन्छ ‘‘राजनीति जालझेलको विषय होइन, वास्तविक वस्तुस्थितिको आधारमा गरिने वर्गीय विश्लेषणको निचोड हो ।’’ यद्यपि, नेपाली राजनीतिको पछिल्लो परिस्थिति नियाल्दा कम्युनिस्टले वर्गीयभन्दा जातीय र क्षेत्रीय विश्लेषणका आधारमा आफ्ना नेपाल उद्योग परिसङ्घका अध्यक्ष सतिशकुमार मोरले राजनीतिक स्थिरता कायम नहुँदा उद्योगी व्यवसायीको मनोबल खस्किएको तर राजनीतिक समस्याका बीच पनि आर्थिक वृद्धि हासिल हुन सक्ने बताउनुभयो ।वर्तमान कर तथा राजस्व नीतिहरू सकारात्मक रहेको र आगामी मौद्रिक नीतिले निजी क्षेत्रको आवश्यकता सम्बोधन गरेमा अर्थतन्त्र उकास्न सहज हुने उहाँले अपेक्षा गर्नुभयो ।
परिसङ्घका पूर्वअध्यक्ष विनोद चौधरीले आर्थिक क्षेत्रको विकासका लागि वर्तमान सरकारले पहल गर्नुपर्ने बताउँदै सरकारले यो अवसरलाई सदुपयोग गर्नुपर्ने उल्लेख गर्नुभयो । नेपाली काँग्रेसको सरकार आएपछि २०४८ सालदेखि अनुशरण गरिएको उदारीकरणका प्रयासलाई अझै फैलाएर अर्थतन्त्रलाई उच्च स्तरमा पु-याउनुपर्नेमा उहाँले जोड दिनुभयो ।
गोरखापत्र अनलाइनबाट
जि.सि. म्युजिक एण्ड मिडिया प्रा.ली द्वारा संचालित
जलजला अनलाइन डट कमका लागि
जलजला ३, राधास्वामी टोल, बगरफाँट पर्वत
ईमेल: [email protected]
सम्पर्क फोन- ०६९-५२१२९७
सूचना विभाग दर्ता नम्बर: ३४२१-२०७८/७९
प्रेस काउन्सिल सूचीकरण नम्बर : ३४६०
संचालक /सम्पादक :
कृष्ण बहादुर जि.सि.
सह-सम्पादक : देवी सुबेदी जि.सी .
संवाददाता: दीक्षा जिसी (काठमाडौँ )