म्याग्दी, साउन-१४, म्याग्दीको सदरमुकाम बेनीमा यस वर्ष पनि परम्परागत लाखे नाचको प्रदर्शन सुरु भएको छ। मंगलबार नागपञ्चमीको दिनदेखि सुरु भएको यो नाच साढे दुई सय वर्षदेखि निरन्तर प्रदर्शन हुँदै आएको हो ।
करिब तीन सय वर्ष अघि भक्तपुरबाट आएको नेवार समुदायसँगै बेनीमा यो संस्कृति भित्रिएको हो। नेपाल भाषा मंकाखल र यूवा संगठन ल्यामपुचको संयुक्त आयोजनामा यो नाच प्रदर्शन गरिएको हो।
यो नाचको विशेषता के छ भने घण्टाकर्ण चतुर्दशीका दिन घण्टाकर्ण नामक राक्षसको प्रतिमा विसर्जन गरेपछि यो नाच सुरु हुन्छ। पति वियोगमा विक्षिप्त बनेकी घण्टाकर्णकी श्रीमतीको चरित्र यो नाचमा प्रदर्शन गरिन्छ।
सबैभन्दा रोचक कुरा त यो छ – नाच्ने व्यक्ति बदलिए पनि प्रयोग हुने मुखौटो भने साढे दुई सय वर्ष पुरानै हो! नेपाल भाषा मंकाखलका उपाध्यक्ष कुविरकुमार श्रेष्ठका अनुसार, नौ पुस्तादेखि एउटै मुकुण्डो प्रयोग हुँदै आएको छ।
बेनी नगरपालिका वडा नम्बर ७ का वडाअध्यक्ष रमेश श्रेष्ठले बताउनुभएअनुसार, यो मुखौटो नेपालभरका नेवार समुदायको भन्दा विशेष आकर्षक छ।
लाखे नाचसँगै जोगी नाच, नागनागिनी नाच, श्रीकृष्ण रथयात्रा लगायत विविध नाचहरू देखाइन्छ। तर जनशक्तिको अभावका कारण रोपाई नाच, हनुमान नाच जस्ता नाचहरू नियमित हुन सकेका छैनन्।
यो नाचको सुरुवात घण्टाकर्णको पुत्ला दहन गरेर हुन्छ भने तीजको साँझमा भगवान श्रीकृष्णले लाखेलाई बध गरेपछि अन्त्य हुन्छ। यो बेनीको प्रसिद्ध सांस्कृतिक धरोहर हो जसले नेवार समुदायको समृद्ध परम्परालाई जीवन्त राखेको छ।
